Vitamin A, những điều cần biết

Vitamin A là thuật ngữ chung để chỉ một nhóm các hợp chất hòa tan trong chất béo rất quan trọng đối với sức khỏe con người. Nó cần thiết cho nhiều quá trình trong cơ thể bạn, bao gồm duy trì thị lực khỏe mạnh, đảm bảo chức năng bình thường của hệ thống miễn dịch và các cơ quan của bạn và hỗ trợ sự tăng trưởng và phát triển thích hợp của trẻ sơ sinh trong bụng mẹ. Nam giới nên bổ sung 900 mcg, phụ nữ 700 mcg và trẻ em và thanh thiếu niên 300–600 mcg vitamin A mỗi ngày (Trusted Source).

Các hợp chất vitamin A được tìm thấy trong cả thực phẩm động vật và thực vật và có các dạng khác nhau Vitamin A có sẵn và Tiền Vitamin A.

- Retinol là dạng hoạt động chính của vitamin A trong máu. Retinyl palmitate là dạng dự trữ của vitamin.

- Beta-carotene là một tiền vittamin A hoặc tiền chất của vitamin A, là một chất chống oxy hóa, nhưng cơ thể cũng có thể chuyển hóa nó thành vitamin A khi cần thiết.

Nguồn thực phẩm
Dạng vitamin A sẽ phụ thuộc vào từng loại thực phẩm (Trusted Source). Retinol tạo sẵn, là dạng hoạt động của vitamin A, chỉ đến từ các nguồn động vật. Các nguồn retinol phong phú nhất bao gồm: thịt nội tạng, chẳng hạn như gan; cá béo, chẳng hạn như cá ngừ và cá trích; sữa và pho mát; trứng

Thực phẩm có nguồn gốc thực vật chứa carotenoid, là dạng chất chống oxy hóa của vitamin A. Cơ thể chuyển hóa chúng thành retinol khi cần. Carotenoid là một sắc tố màu da cam góp phần tạo nên màu sắc của một số loại trái cây và rau quả. Chúng bao gồm: bí đỏ, cà rốt, bí, khoai lang, ớt đỏ, dưa đỏ, mơ, xoài

Thực phẩm thực vật giàu beta-carotene bao gồm các loại rau lá xanh đậm, chẳng hạn như bông cải xanh, rau bó xôi, củ cải xanh

6 LỢI ÍCH SỨC KHỎE TỪ VITAMIN A

Bảo vệ đôi mắt của bạn khỏi chứng mù đêm và suy giảm liên quan đến tuổi tác
Vitamin A rất cần thiết để duy trì thị lực của bạn. Nó cần thiết để chuyển đổi ánh sáng chiếu vào mắt bạn thành tín hiệu điện có thể được gửi đến não của bạn.

Trên thực tế, một trong những triệu chứng đầu tiên của sự thiếu hụt vitamin A có thể là bệnh quáng gà, được gọi là chứng giật nhãn cầu (Trusted Source). Vitamin A là một thành phần chính của sắc tố rhodopsin được tìm thấy trong võng mạc của mắt và cực kỳ nhạy cảm với ánh sáng. Những người bị tình trạng này vẫn có thể nhìn bình thường vào ban ngày, nhưng bị giảm thị lực trong bóng tối do mắt của họ phải vật lộn để thu nhận ánh sáng ở các tầng thấp hơn.

Ngoài việc ngăn ngừa bệnh quáng gà, ăn đủ lượng beta-carotene có thể giúp làm chậm sự suy giảm thị lực mà một số người gặp phải khi già đi (Nguồn tin cậyTrusted Source). Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở các nước phát triển. Mặc dù nguyên nhân chính xác của nó là không rõ, nhưng nó được cho là kết quả của tổn thương tế bào đối với võng mạc, có thể do căng thẳng oxy hóa (Trusted Source).

Giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư
Ung thư xảy ra khi các tế bào bất thường bắt đầu phát triển hoặc phân chia một cách mất kiểm soát. Vì vitamin A đóng một vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển của tế bào, ảnh hưởng của nó đối với nguy cơ ung thư và vai trò trong việc ngăn ngừa ung thư đang được các nhà khoa học quan tâm (Trusted Source).

Trong các nghiên cứu quan sát, ăn nhiều vitamin A dưới dạng beta-carotene có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư hạch Hodgkin, cũng như ung thư cổ tử cung, phổi và bàng quang (Trusted Source). Tuy nhiên, mặc dù việc hấp thụ nhiều vitamin A từ thực phẩm thực vật có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư, nhưng thực phẩm động vật có chứa các dạng vitamin A hoạt động không được liên kết theo cùng một cách (Trusted Source).

Tương tự, các chất bổ sung vitamin A đã không cho thấy những tác dụng có lợi tương tự (Trusted Source). Trên thực tế, trong một số nghiên cứu, những người hút thuốc bổ sung beta-carotene sẽ tăng nguy cơ ung thư phổi.

Hiện tại, mối quan hệ giữa lượng vitamin A trong cơ thể bạn và nguy cơ ung thư vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Tuy nhiên, các bằng chứng hiện tại cho thấy rằng bổ sung đầy đủ vitamin A, đặc biệt là từ thực vật, rất quan trọng cho sự phân chia tế bào khỏe mạnh và có thể làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư (Trusted Source).

Hỗ trợ một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh
Vitamin A đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì khả năng bảo vệ tự nhiên của cơ thể. Điều này bao gồm các rào cản niêm mạc trong mắt, phổi, ruột và bộ phận sinh dục giúp bẫy vi khuẩn và các tác nhân lây nhiễm khác.

Nó cũng tham gia vào việc sản xuất và chức năng của các tế bào bạch cầu, giúp bắt giữ và loại bỏ vi khuẩn và các mầm bệnh khác khỏi dòng máu.

Điều này có nghĩa là sự thiếu hụt vitamin A có thể làm tăng khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng và làm chậm quá trình hồi phục khi bạn bị ốm (Trusted Source). Trên thực tế, ở các quốc gia nơi các bệnh nhiễm trùng như sởi và sốt rét phổ biến, việc điều chỉnh tình trạng thiếu vitamin A ở trẻ em đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ tử vong do các bệnh này (Trusted Source).

Giảm nguy cơ bị mụn
Mụn trứng cá là một chứng rối loạn viêm da mãn tính. Những người bị tình trạng này phát triển các nốt mụn và mụn đầu đen gây đau đớn, phổ biến nhất là trên mặt, lưng và ngực. Những đốm này xảy ra khi các tuyến bã nhờn bị tắc nghẽn vì da chết và dầu. Các tuyến này được tìm thấy trong các nang lông trên da và nó sản xuất bã nhờn, một chất nhờn, sáp khiến da luôn bị bôi trơn và không thấm nước. Tuy nhiên, vai trò chính xác của vitamin A đối với sự phát triển và điều trị mụn trứng cá vẫn chưa rõ ràng (Trusted Source).

Hỗ trợ sức khỏe xương
Các chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết để duy trì xương khỏe mạnh khi bạn già đi là protein, canxi và vitamin D. Tuy nhiên, ăn đủ vitamin A cũng cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng xương thích hợp, và sự thiếu hụt vitamin này có liên quan đến sức khỏe xương kém.

Một phân tích tổng hợp gần đây của các nghiên cứu quan sát cho thấy những người có tổng lượng vitamin A cao nhất trong chế độ ăn uống của họ có nguy cơ gãy xương giảm 6% (Trusted Source). Tuy nhiên, hàm lượng vitamin A thấp có thể không phải là vấn đề duy nhất đối với sức khỏe của xương. Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người hấp thụ nhiều vitamin A cũng có nguy cơ gãy xương cao (Trusted Source).

Điều này có nghĩa là hiện tại, mối liên hệ giữa vitamin A và sức khỏe của xương vẫn chưa được hiểu đầy đủ, và cần có nhiều thử nghiệm kiểm soát hơn để xác nhận những gì đã thấy trong các nghiên cứu quan sát. Hãy nhớ rằng chỉ riêng tình trạng vitamin A không quyết định nguy cơ gãy xương của bạn và tác động của sự sẵn có của các chất dinh dưỡng quan trọng khác, như vitamin D, cũng đóng một vai trò nào đó (Trusted Source).

Thúc đẩy tăng trưởng và hệ sinh sản khỏe mạnh
Vitamin A rất cần thiết để duy trì hệ sinh sản khỏe mạnh ở cả nam và nữ, cũng như đảm bảo sự phát triển và tăng trưởng bình thường của phôi thai trong thời kỳ mang thai.

Các nghiên cứu trên chuột kiểm tra tầm quan trọng của vitamin A trong sinh sản của con đực đã chứng minh sự thiếu hụt vitamin A sẽ ngăn chặn sự phát triển của các tế bào tinh trùng, gây vô sinh (Trusted Source). Tương tự như vậy, các nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng sự thiếu hụt vitamin A ở con cái có thể ảnh hưởng đến sinh sản bằng cách làm giảm chất lượng trứng và ảnh hưởng đến việc làm tổ của trứng trong tử cung (Trusted Source).

Ở phụ nữ mang thai, vitamin A cũng tham gia vào sự tăng trưởng và phát triển của nhiều cơ quan và cấu trúc chính của thai nhi, bao gồm khung xương, hệ thần kinh, tim, thận, mắt, phổi và tuyến tụy.

Tuy nhiên, mặc dù ít phổ biến hơn nhiều so với tình trạng thiếu vitamin A, nhưng quá nhiều vitamin A trong thai kỳ cũng có thể gây hại cho thai nhi đang phát triển và có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh (Trusted Source). Do đó, nhiều cơ quan y tế khuyến cáo phụ nữ nên tránh các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A, chẳng hạn như patê và gan, cũng như các chất bổ sung có chứa vitamin A trong thời kỳ mang thai.

Rủi ro về liều lượng
Vitamin A tạo sẵn có thể gây độc khi mọi người tiêu thụ quá nhiều, thông qua chế độ ăn uống của họ hoặc thông qua việc bổ sung. Mức độ hấp thụ vitamin A có thể được thay đổi theo độ tuổi. Mức hấp thụ cao hơn mức cho phép có thể độc hại. Các mức tiêu thụ phù hợp:
đến 3 tuổi: 600 mcg mỗi ngày
4–8 tuổi: 900 mcg mỗi ngày
9–13 tuổi: 1.700 mcg mỗi ngày
14-18 tuổi: 2.800 mcg mỗi ngày
19 tuổi trở lên: 3.000 mcg mỗi ngày
Có vẻ như một người không thể tiêu thụ quá nhiều beta-carotene, vì cơ thể sẽ chỉ chuyển hóa nó thành vitamin A khi cần thiết.

Độc tính vitamin A
Tiêu thụ quá nhiều vitamin A đã được tạo sẵn có thể dẫn đến ngộ độc vitamin A. Các triệu chứng có thể bao gồm: thay đổi màu da, bong tróc ở lòng bàn tay và lòng bàn chân, nứt da ở ngón tay, bệnh vẩy nến, viêm da tiếp xúc dị ứng, bệnh phát ban, ảnh hưởng đến da quanh mắt, khô môi, miệng và mũi, có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, giảm sản xuất bã nhờn.

Lạm dụng lâu dài có thể dẫn đến: thay đổi quá trình hình thành xương, mức cholesterol cao, tổn thương gan, thay đổi hệ thống thần kinh dẫn đến đau đầu, buồn nôn và nôn.

Trong thời kỳ mang thai, tiêu thụ quá nhiều retinol có thể làm tăng nguy cơ trẻ sinh ra bị: hở hàm ếch, các vấn đề về tim, tật đầu nhỏ, não úng thủy hoặc não có nước, các vấn đề với tuyến ức, nơi sản xuất các tế bào bạch cầu.

Việc sử dụng retinol điều trị tại chỗ cũng có thể làm tăng nồng độ vitamin A đến mức không tốt cho sức khỏe. Các sản phẩm bôi ngoài da có thể có tác dụng phụ trên da, mặc dù chúng sẽ ít nghiêm trọng hơn so với những tác dụng phụ do uống quá nhiều. Tuy nhiên, mọi người nên tránh sử dụng chúng trong thời kỳ mang thai.

Nguy cơ cao nhất của việc tiêu thụ quá mức là với các chất bổ sung. Một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng không có khả năng dẫn đến mức độ độc hại của vitamin A. Nó cũng cần cung cấp đủ vitamin A mà không cần bổ sung.

Tổng hợp và chấp bút bởi Crocus Media